Có một số bé dù đã 2 tuổi nhưng vẫn chưa biết nói hoặc chỉ nói bập bẹ một vài từ đơn. Điều này thực sự khiến các cha mẹ vô cùng lo lắng. Vậy bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao và nguyên nhân nào khiến bé chậm nói? Hãy cùng chúng tôi tìm cách giải quyết ngay sau đây!
1. Dấu hiệu của sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ
Các dấu hiệu phát triển ngôn ngữ ở trẻ rất đa dạng chứ không hề giới hạn trong việc nói ra từ hay ra câu, ví dụ:
– Trẻ đưa tay chỉ trỏ và những món đồ chơi mà bé muốn hoặc thậm chí sẽ lôi kéo bạn để có thể thu hút sự chú ý
– Bé có phản ứng khi bạn gọi tên bé
– Khi người khác nói chuyện bé chăm chú lắng nghe
– Khi giao tiếp bé thường xuyên sử dụng cử chỉ hay nét mặt
– Bé hiểu và làm theo hoặc đôi khi sẽ tỏ ý phản đối với những điều bạn nói
2. Các giai đoạn phát triển ngôn ngữ ở trẻ
Sự phát triển ngôn ngữ ở các bé không giống nhau, có trẻ phát triển ngôn ngữ sớm nhưng cũng có trẻ muộn. Tuy nhiên, các cột mốc phát triển ngôn ngữ cơ bản như sau:
– Trẻ từ 6 – 9 tháng tuổi bắt đầu nói được một số âm như a, ê, à, ạ,..
– Trẻ từ 9 – 12 tháng tuổi có thể nói được một số từ đơn như mẹ, ba, bà, dạ,… và kéo dài các nguyên âm đơn
– Trẻ từ 12 – 15 tháng tuổi có thể bắt chước nói một số từ đơn mà người lớn dạy bé
– Trẻ từ 15 – 18 tháng tuổi có thể biết được tên của một số vật, con vật và sẽ chủ động gọi tên. Giai đoạn này bé cũng bắt đầu nói được nhiều từ ghép hơn
– Trẻ từ 18 – 24 tháng có thể biết được khoảng 25 từ và gọi tên người, biết chào hỏi, từ chối. Bé cũng có thể hiểu được lời nói của người lớn và phản ứng lại
– Trẻ từ 24 – 36 tháng tuổi có thể biết khoảng 50 – 2000 từ và có thể tự nói chuyện khi chơi. Trong giai đoạn này trẻ sử dụng cử chỉ và nét mặt để giao tiếp nhiều hơn, phong phú hơn và cũng biết đặt các câu hỏi đơn giản
3. Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
Muốn biết bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao thì trước hết các bạn cần phải nắm được các nguyên nhân khiến trẻ chậm nói. Có khá nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới tình trạng này như:
– Bé gặp vấn đề về vòm miệng như với lưỡi hay hàm ếch. Khi dây hãm ngắn cũng khiến việc cử động lưỡi bị hạn chế khiến trẻ khó nói
– Bé gặp các vấn đề về thính giác như nhiễm trùng tai, tổn thương thính giác, trong tai có tụ chất lỏng hoặc rắn,… gây ảnh hưởng khả năng nghe
– Bé gặp sự cố nào đến gây ảnh hưởng, áp lực tâm lý nên không muốn nói
– Do tính khí trẻ vốn trầm lặng, ít nói khiến người lớn lầm tưởng trẻ chậm nói
– Do cha mẹ chăm sóc không đúng cách như ít cho trẻ tiếp xúc với mọi người, không dạy trẻ nói, trẻ không nhận được yêu thương,…
4. Bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao?
Có khá nhiều cha mẹ rơi vào trường hợp này đều có một nỗi lo lắng chung không biết bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao. Dưới đây là một vài hướng giải quyết:
4.1. Xác định mức độ phát triển ngôn ngữ của bé
– Các bạn có thể tìm hiểu tài liệu nói về lĩnh vực này để dựa vào đó kiểm tra tình trạng của bé rồi phác thảo phác đồ điều trị. Trong phác đồ phải nêu rõ mục tiêu, trình tự các bước phải làm, nội dung từng công việc và phương pháp giáo dục bé
– Chuẩn bị các đồ dùng, công cụ cần thiết hỗ trợ cho bé học tập
– Tìm đến sự hỗ trợ giúp đỡ của bạn bè, người thân và người có kinh nghiệm
4.2. Trò chuyện nhiều hơn với bé
– Cha mẹ nên dạy thêm cho bé các từ đơn giản, lặp lại và có thể nhấn mạnh khi cần thiết. Kiên trì chờ bé nói theo và khen ngợi khi bé nói đúng
– Vừa làm vừa mô tả lại công việc của bạn thông qua ngôn ngữ, cử chỉ và nét mặt
– Dù bé chưa hiểu được những gì bạn nói nhưng việc tâm sự, trò chuyện nhiều với bé vẫn rất hữu ích
– Đưa ra các câu hỏi và gợi ý cho bé trả lời
4.3. Đọc sách cho bé nghe
Nếu bạn không biết bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao thì hãy bắt đầu với việc đọc sách cho bé nghe. Khi đọc nên chỉ vào các từ và hình ảnh, sau đó nhấn mạnh và lặp lại một số từ. Ngoài ra, các bạn cần biểu lộ cảm xúc và diễn tả bằng phi ngôn ngữ khi đọc truyện cho bé, đồng thời tạo điều kiện để bé thử đọc theo.
4.4. Kết hợp với tập thể dục
Vừa tập thể dục nâng cao sức khỏe lại vừa kết hợp vui chơi, trò chuyện sẽ giúp việc tương tác với bé dễ dàng hơn.
4.5. Sử dụng nghệ thuật
– Các bạn có thể cho bé nghe nhạc và dạy bé hát theo, có thể kết hợp với nhảy múa
– Mua một quyển tập tô màu cho bé và hướng dẫn, trò chuyện với bé bởi 2 tuổi thì khả năng cầm nắm cũng tốt rồi
– Cho bé xem các tranh ảnh và hướng dẫn bé đọc to tên đồ vật, con vật trong đó. Các bạn cũng có thể minh họa cho bé bằng âm thanh hay cử chỉ
Trên đây là một vài chia sẻ dành cho những cha mẹ có bé 2 tuổi chưa biết nói phải làm sao. Nếu vẫn không nhận thấy hiệu quả thì các bạn nên đưa bé đến gặp chuyên gia để thăm khám và điều trị.
